Van overspannen naar ADHD?! – Mijn verhaal van misdiagnoses
Een jaar geleden dacht ik dat ik overspannen was. Ik voelde me somber, had weinig energie, was regelmatig onuitstaanbaar en niet alleen voor anderen maar vooral voor mijzelf, super emotioneel en mijn hoofd zat vol watten, afspraken vergeten, niet weten waarom je een kamer in loopt, vergeten wat je wilt zeggen tot zelfs volledige blackouts. De huisarts stuurde me door naar de praktijkondersteuner GGZ. Daar kreeg ik allerlei vragenlijsten, en niet veel later kreeg ik te horen dat ik een hoge score had op ADHD.
Volgens de uitslag worstelde ik hier waarschijnlijk al mijn hele leven mee, en dat dit verklaarde waarom ik me altijd een beetje “anders” had gevoeld. Het voelde alsof er ineens een levenslange diagnose op tafel lag. Vanuit daar moest ik door naar een psycholoog.
Gelukkig zei zij iets wat alles veranderde:
“We zien vaak dat vrouwen in de overgangsfase — soms al vanaf hun 30e — verkeerde diagnoses krijgen. Hormonale veranderingen veroorzaken klachten die heel veel lijken op ADHD of depressie, maar dat zijn ze niet altijd.” Ze zei niet dat ik géén ADHD had, maar dat ik mij ook eens moest gaan verdiepen in de (peri)menopauze aangezien ik toch echt al bijna 40 was.
Ik luisterde o.a. naar de podcast "We zijn toch niet gek?!" En toen viel er voor mij een kwartje.
Waarom peri-menopauze vaak verward wordt met ADHD of depressie
De peri-menopauze is de periode waarin je hormonen beginnen te schommelen — vaak al vanaf je 35e. Oestrogeen en progesteron gaan op en neer, en dat merk je niet alleen in je cyclus maar ook in je hoofd en je energie.
Symptomen die lijken op ADHD of depressie:
- Concentratieproblemen, chaotisch gevoel, dingen vergeten
- Innerlijke onrust, kort lontje, snel overprikkeld
- Somberheid, angst en slecht slapen
Voor een huisarts of psycholoog kan dit sterk lijken op ADHD of een depressieve stoornis. Zeker omdat er nog steeds weinig kennis is over hoe groot de impact van hormonale veranderingen eigenlijk is.
Feiten die dit bevestigen
- Cognitie in de perimenopauze verandert echt. Onderzoek laat zien dat vrouwen in latere overgangsstadia slechter scoren op aandacht, werkgeheugen en verbaal geheugen vergeleken met vrouwen in een vroeg stadium van de overgang (Greendale et al., 2013).
- Het ligt niet alleen aan leeftijd. Studies tonen aan dat oestrogeenniveau en FSH (hormoon dat stijgt bij afnemende vruchtbaarheid) onafhankelijk van leeftijd invloed hebben op cognitieve functies zoals geheugen en woordvlotheid (Epperson et al., 2013).
- ADHD bij vrouwen wordt vaak verkeerd gediagnosticeerd. Een systematische review bevestigt dat volwassen vrouwen vaak later of foutief een ADHD-diagnose krijgen, en dat hun klachten regelmatig eerst als depressie of angst worden bestempeld (Young et al., 2023).
- Prevalentie van gemiste of late diagnoses is hoog. In een onderzoek onder psychiatrische patiënten screende bijna de helft positief op ADHD zonder dat dit eerder was vastgesteld — vooral vrouwen waren oververtegenwoordigd (Myrseth et al., 2015).
Kortom: wat lijkt op ADHD of depressie, kan in werkelijkheid een hormonale overgangsfase zijn.
Wat dit betekent voor vrouwen zoals ik
In mijn geval voorkwam mijn psycholoog dat ik een levenslange ADHD-diagnose kreeg die eigenlijk niet paste. Stel je voor dat ik medicatie was gestart, zonder dat mijn hormonale situatie ook maar besproken was.
En dit gebeurt dus veel vaker. Te veel vrouwen krijgen een stempel dat ze niet helpt, of zelfs voor nieuwe problemen zorgt. Ondertussen blijft de échte oorzaak — hormonale veranderingen — onbehandeld.
Hoe kan het beter?
- Meer kennis over peri-menopauze bij huisartsen en GGZ-professionals.
- Bewustzijn bij vrouwen zelf: als je rond je 35e klachten krijgt, stel dan de vraag: “Kan dit hormonaal zijn?”
- Goede samenwerking tussen psychologen, huisartsen en gynaecologen.
- Onderzoek dat laat zien hoe vaak ADHD- of depressiediagnoses in feite overgangs gerelateerd zijn.
Mijn boodschap aan jou
Als je ineens een diagnose krijgt die niet helemaal klopt met hoe jij jezelf herkent — vraag door. Vraag naar de rol van hormonen. Zoek een second opinion.
Want soms is het geen depressie. En soms is het geen ADHD.
Soms is het gewoon… peri-menopauze.
Herken jij dit? Of heb je zelf ooit een label gekregen waar je twijfels over had? Deel je ervaring hieronder – samen maken we dit onderwerp bespreekbaar.
Reactie plaatsen
Reacties